Gıda grubu, gerek tüketici fiyat endeksi içindeki ağırlığının gerekse fiyatlarının artış oranı ve oynaklığının yüksek olması sebebiyle fiyat istikrarı açısından en önemli alt grup.
Gıda enflasyonunun hem seviyesi hem de oynaklığı yüksek. Son 10 yıllık dönemde gıda fiyat endeksi işlenmemiş gıdada daha belirgin olmak üzere TÜFE’ye kıyasla yukarıda seyretti. Fethi Öğünç’ün 2010 yılında TCMB Ekonomi Notları Serisi’nde yayımlanan “Türkiye’de İşlenmemiş Gıda Enflasyonunda Oynaklık: Durum Tespiti" çalışması TÜFE alt kalemleri arasında en yüksek oynaklığın işlenmemiş gıda kaleminde olduğunu gösteriyor. Bu çalışma ayrıca bu gruptaki oynaklığın AB ülkelerinden belirgin şekilde yüksek olduğuna da işaret ediyor. Fatih Akçelik ve Canan Yüksel Yücel tarafından hazırlanan ve 2016 yılında TCMB Ekonomi Notları Serisi’nde yayımlanan “Türkiye’de Gıda Fiyatları: Uluslararası Bir Karşılaştırma“ isimli çalışma da gıda fiyatlarındaki yüksek oynaklığın 2010-2016 döneminde de sürdüğünü teyit ediyor.
Sonuç olarak, gıda fiyatlarındaki artışların ve yüksek oynaklığın yarattığı olumsuz etkiler gıda ve tarımsal ürün piyasalarının yakından takibini gerekli kılıyor. Bu çerçevede, 9 Aralık 2014’te "Değerlendirme Komitesi” (Komite) oluşturuldu. Bu Komitede başta kırmızı et olmak birçok ürün incelendi ve alınabilecek tedbirler görüşüldü. Çeşitli ürünlerde inceleme ve denetim faaliyetleri gerçekleştirildi ve dış ticaret önlemleri değerlendirildi. Kırmızı et, çay, fındık, zeytinyağı, ekmek ile çeşitli yaş meyve ve sebzeler için marj analizleri yapıldı. Komitede piyasa izleme ve değerlendirme faaliyetlerine ek olarak, yapısal konuları içeren çalışmalar da yürütülüyor.
Kırmızı et alanında arz açığını dengelemek ve ülkemizdeki besi materyalinin kalitesini artırmak üzere Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bir dizi çalışma yürütüyor. Başta besilik canlı hayvan ithalatı olmak üzere alınan tedbirler sonucunda fiyatların artış eğilimi yakın dönemde ılımlı seyrediyor.
Komite kapsamında yapılan çalışmalar, ülkemizde kalıcı fiyat istikrarına ulaşılması konusunda kurumların gösterebileceği ortak çabaya dair değerli bir örnek oluşturuyor. Bu alanda elde edilen kazanımların kalıcılığının sağlanabilmesi, çabaların derinleştirilerek yapısal konulara daha fazla odaklanılması ve bu doğrultuda gıda ile ilişkili gruplarda enflasyonun tüketici enflasyon hedefi ile uyumlu seviyelere gerilemesi büyük önem taşıyor. Komite çalışmaları neticesinde ürünler bazında detaylı çözüm önerileri üretilmiş olması, bu yolda atılmış önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Enflasyon Raporu 2016-III, Kutu 3-1’den alıntıdır.